Święto to ma na celu upamiętnienie powstania Komisji Edukacji Narodowej, która była pierwszym ministerstwem publicznej oświaty w naszym kraju. Komisja ta została utworzona na mocy Sejmu Rozbiorowego 14 października 1773 roku z inicjatywy króla polskiego – Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Początkowo święto to zostało ustanowione 27 kwietnia 1972 r. na mocy ustawy — Karta praw i obowiązków nauczyciela (Dz. U. z 1972 r. Nr 16, poz. 114) pod nazwą Dnia Nauczyciela, jednak w 1982 roku nazwa została zmieniona na Dzień Edukacji Narodowej. Obecnie jednak naprzemiennie stosowane są obie nazwy.

Ustawowo jest to dzień wolny od zajęć lekcyjnych dla wszystkich pracowników oświaty, dzięki czemu jest bardzo lubiany przez uczniów oraz nauczycieli.